De meeste mensen deugen, schreef Rutger Bregman in zijn gelijknamige boek. Hij gaat ervan uit dat de menselijke inborst goed is en toont dat aan in zijn werk. Leuk geprobeerd, maar is dit niet de aloude vraag “Als God goedheid is, waarom is er dan zoveel kwaad in de wereld?” in een nieuw jasje?

Rutger Bregman komt tot een conclusie waar ik zonder onderzoek had kunnen komen. De menselijke inborst (je hart ligt in je borst, dus dat zal daarmee bedoeld worden) is 100% goed. Het gaat echter mis tussen onze oren. Ons brein is de grote boosdoener, zowel letterlijk als in overdrachtelijke zin.

Angst

De mens bezit als een van de weinige levende wezens op aarde het vermogen om vooruit en achteruit in de tijd te denken. Zo kunnen we ons een projectie van de toekomst verbeelden en houden we levendige herinneringen aan het verleden. Dat heeft zo zijn voordelen, maar het gevaarlijkste bijproduct daarvan is angst.

Mensen die slecht hebben leren omgaan met angst hebben eigenlijk geen leven. Zij beschermen zich tegen risico’s, maar vergeten dat hun leven één groot experiment is, met als doel: de weg naar plezier te vinden. Dit type mens komt emotioneel nooit veel verder dan ‘gerustgesteld’. Of hooguit ‘tevreden’, op een zonnige lentedag als het een keer niet regent. Nu kun je denken: “Maar zij zijn toch niet verantwoordelijk voor het kwaad in de wereld?” Dat klopt. Hun goede inborst en hun beperkte impact maken dat zij in hun angst voor schaarste hooguit een keer de Rijdende Rechter halen in verband met een burenruzie. Verder doen ze de wereld weinig kwaad en leveren ze verzekeraars en banken veel geld op. 

Schaarste

Niet alleen op individueel niveau, maar ook in organisaties en binnen overheden heerst de angst voor schaarste. De vrees ‘morgen niet genoeg te hebben’ en daarom ‘vandaag de voorraden en bronnen veilig willen stellen’ bepaalt de kleur van de politieke agenda. Deze alomtegenwoordige angst manifesteert crisis na crisis. Dit is precies het tegenovergestelde van vertrouwen op de overvloed van Moeder Natuur en de oneindige vindingrijkheid van je geest. Het getuigt van geen enkel vertrouwen in de schepping, in God en in al Zijn Goedheid, maar van een hyperfocus op de schaduwzijde; de Duivel.

De geschiedenis van onze samenleving, vanaf de Chinese Keizerrijken, het Romeinse Rijk, het Katholieke Geloof, de Industriële Revolutie en de periode na de Tweede Wereldoorlog, met de opkomst van de Verenigde Naties en het World Economic Forum, vormt zich volledig rondom de angst voor schaarste. Wereldleiders leiden er zelf aan en maken gewone burgers van kinds af aan bang hiervoor, met alle gevolgen van dien.

Genocide

Wanneer je erachter wil komen hoe oorlogen precies ontstaan zijn, kun je zoeken naar redenen als macht, haat, cultuurverschillen of agressie. Uiteindelijk kom je steeds terecht bij Angst voor Schaarste. Angst om niet genoeg te hebben, of om belangrijk terrein of grondstoffen te verliezen, niet aan je verantwoordelijkheden te kunnen voldoen of minder voorraad te hebben dan de buurman. Degene met de volste voorraadkast bepaalt!

6 miljoen Joden in de Holocaust, 20 miljoen Russen aan het NAZI-front, nog eens 23 miljoen Russen door Stalin, 78 miljoen Chinezen door Mao Zedong, 1 miljoen Tutsi’s in Rwanda, nu weer een half miljoen Oekraïense jongens aan het front. En dan heb ik het nog niet over de miljoenen doden door een virus uit een lab en de komende jaren nog eens miljoenen doden ten gevolge van die verschrikkelijke medische interventie die er zonodig met spoed doorheen gejast moest worden. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Zodra mensen die daadwerkelijke macht over de legers, regeringen of industrieën en banken hebben ook de volste voorraadkast nastreven, dan kun je de Duivel zelve aan het werk zien.

Schaduwzijde

In onze persoonlijkheid, bestaat een contrast tussen vertrouwen en angst. Satan of De Duivel is wat mij betreft de schaduwzijde van onze persoonlijkheid en vertegenwoordigt daarmee onze angst. Wij hebben als mens de vrijheid en de keuze om wel of niet naar de schaduwzijde te luisteren. Wij hebben de vrijheid en de keuze om ons leven wel of niet te laten leiden door angst voor schaarste of vertrouwen in overvloed. Echter, als de meeste mensen daadwerkelijk zouden deugen, dan zouden ze kiezen voor vertrouwen. Dan zouden ze zich niet in bekoring laten leiden door zelfverklaarde machthebbers of spiritueel leiders, maar dan zouden ze, of liever, dan zouden wíj́ onze oren in onszelf te luisteren leggen en bewust, uit vrije wil, kiezen voor vertrouwen. Dan zouden de Wet van de Aantrekkingskracht en de leer van het manifesteren zegevieren.

Co-dependentie

Zolang we schaarste vrezen, staan we onder invloed van de Duivel en zijn we na de bevrijding uit het Paradijs van de ene co-dependentie in de andere gerold. Het uiteindelijk doel is om onze vrijheid te pakken en tegen zowel God als de Duivel te zeggen: “Heren! We gaan vertrouwen in overvloed. We gaan vertrouwen in leven én dood. We laten angst ons leven niet meer bepalen. En in alles wat we doen streven we naar een glimlach, een schaterlach of puur en zuiver gelukkig zijn.” Want die Duivel is slechts de schaduwzijde van God en dus ze zijn één en dezelfde, waarbij de één iets is en de ander niets. Zodra het licht van alle kanten komt en overal brandt, is die schaduw volledig verdwenen. Omdat hij in wezen niet bestaat.

Hiermee kunnen we een eeuwenoude dualiteit tussen goed en kwaad afsluiten en zal een periode van vrede over de wereld komen. Want onze inborst, ons hart, wil niets dan goeds. Ons brein wil óverleven, ons hart wil gewoon leven!

Igor van Kaam