Spiritualiteit en het falen van de wetenschap
Igor van Kaam

joanna dood

Waarom dit verhaal me zo raakt…

Op Instagram kreeg ik een paar stevige kritieken te verwerken, nadat ik mijn zorgen had uitgesproken over de nog altijd erbarmelijk slechte staat van de huidige psychologie, psychiatrie en GGZ zorgmedewerkers, die maar niet verder willen kijken dan hun neus lang is. Met het ‘vrijwillig levenseinde’ als gevolg.

‘Er gaan mensen dood, omdat ze dat nu eenmaal graag willen’, zo luidt de gedachte. Volgens mij is de eigenlijke reden, dat de zogenaamde wetenschap zich geen raad weet met spiritualiteit en om die reden het ‘vrijwillig levenseinde’ mogelijk wil maken, om ‘uitbehandelde patiënten’ toch tenminste de rust te geven, die ze in honderden therapieën en anti-depressiva maar niet kunnen vinden. Het doel heiligt de middelen.

Wat is hier eigenlijk aan de hand?

Wel, om dat te snappen moet je eigenlijk, net als ik, al vele jaren onderzoek hebben gedaan naar het reilen en zeilen van de menselijke geest, het leven na de dood en de waardestromen, die elk levend wezen besturen. Maar voordat je afhaakt… Wat is er nu precies aan de hand?

In de instagramtekst staat te lezen: “… en hopelijk de rust waar ze zo naar op zoek is.” In het interview waarnaar verwezen wordt (zie voetnoot) staat, dat JoAnna al twee jaar dood wil en in haar dood rust hoopt te vinden.

Veel vrienden en familie vragen of ik ze na mijn overlijden een teken wil geven. Als ik dat allemaal moet doen, heeft mijn geest de komende twee jaar alsnog geen rust. Ik ga dood voor m’n rust, niet om nog bij allemaal mensen langs te moeten. Ik heb daar een hele dagtaak aan joh, als ik bij iedereen met het licht moet knipperen. [bron: ANDC]

Noem mij gek, maar ik verdenk haar van het verwarren van dood met rust. En eeuwig met tijdelijk. De dood is iets heel anders, als je Prof. Pim van Lommel mag geloven. Ja, het is er vredig, of in ieder geval de overgang naar de dood is vredig. Mensen die een bijna dood ervaring hebben gehad bevestigen dat met statistische significantie. Maar er zijn anderen die beweren, dat je bewustzijn na de dood gewoon opgaat in de oceaan van bewustzijn, als een druppel regen die erin valt, en dat die druppel weliswaar opgaat in de rest, maar nooit verdwijnt. Deze gedachte lijkt me uiterst plausibel, gegeven het onderzoek van Van Lommel.

Als je nooit echt dood gaat, wat gebeurt er dan?

Wel, als jouw ziel die regendruppel is, die ontsnapt is uit de oceaan van bewustzijn en tijdelijk letterlijk ‘een eigen leven gaat leiden’, dan is er sprake van een reden, een WAAROM. Niets in dit universum gebeurt voor niets, dus ook dat ‘eigen leven’ niet. Dat ‘Leven’ wil leven. En de meeste mensen leven pas echt, als het leven hen uitdagingen biedt, maar ook genot, plezier, avontuur, liefde, passie, power en groei. ‘Zijn’, ‘groei’ en ‘balans’ zijn niet voor niets de enige drie drijvende krachten achter alles wat groeit en bloeit.

Wanneer je sterft gaat je bewustzijn op in de rest, maar ‘de idee’ van je zijn blijft voor altijd bestaan. JoAnna kiest voor rust, maar die zal ze daar niet vinden. Ze komt, net als al het leven dat ons voorgegaan is, in een andere vorm gewoon weer terug, om wederom van het leven te genieten en ‘een eigen leven’ te kunnen lijden. Ooit geloofde ik, dat ze dan opnieuw dezelfde opdracht te verwerken zou krijgen, maar het Leven geeft ieder levend wezen dezelfde opdracht mee: GENIETEN! Je leeft pas, als je lacht, zou je kunnen zeggen.

Wat deed JoAnna dan verkeerd, waardoor ze zo’n rottig leven kreeg?

Wel, JoAnna kreeg geen rottig leven. Ze kreeg wel een bak lastige uitdagingen voor haar kiezen op een leeftijd, waar het haar nog aan de levenservaring ontbrak om hiermee om te kunnen gaan. Overigens overkomt dat ieder mens in meer of mindere mate, dus wees niet bevreesd; jij hebt tot je tiende levensjaar en daarna aan de lopende band dingen meegemaakt, die je gevormd hebben tot wie je nu gelooft te zijn. Maar, ‘wie je gelooft dat je bent’ is slechts een illusie, een luchtspiegeling. Het is echter de énige spiegeling die je hebt en daarom beslist je brein automatisch, dat het dan ook maar meteen de waarheid is. 

Ik weet al sinds mijn tiende dat ik dood wil. Ik had geen makkelijke jeugd. Mijn ouders, en dan vooral mijn moeder, zijn de oorzaak van veel van mijn trauma’s. Ik ben als kind geestelijk en lichamelijk mishandeld, heb een heftige drugsverslaving gehad en belandde in een relatie met een partner die me ook sloeg. Lang verhaal kort: ik had nogal een bewogen leven en wil niet meer verder. [Bron: ANDC]

Pas wanneer je die twee kunt loskoppelen, je ‘overtuiging van de wereld en jezelf’ en ‘je werkelijke ik, ontsproten toen die druppel uit de oceaan ontsnapte‘, snap je iets meer over de reden waarom je hier bent.

(Lees het citaat van JoAnna hierboven. Na jaren therapie en behandeling gelooft ze nog steeds dat haar ouders de OORZAAK zijn van haar trauma’s. De beruchte OORZAAK-GEVOLG redenering is bedacht door de wetenschap en ontleed aan Newton’s ACTIE = REACTIE. Maar Newton heeft nooit bedoeld te zeggen dat OORZAAK = GEVOLG. Bepaalde handelingen ontlokken een reactie, maar vast staat niet, welke reactie precies. Naast trauma hadden er honderden andere dingen kunnen gebeuren. Hoe ik dat zie, dat leg ik over twee alinea’s verder uit.)

Ook ik wilde ooit dood.

Het was winter 2017 en 2018 en ik verloor alles waarvoor ik 17 jaar had gewerkt. Althans, ik DACHT dat ik alles verloor en zo voelde het ook. Burn-out, bedrijf onderuit, mijn eerste nieuwe huis waar ik net twee maanden woonde van de een op de andere dag onbetaalbaar geworden, ongelukkig in mijn relatie en de mensen met wie ik samenwerkte en die ik vertrouwde, vertrouwden mij niet meer. Slechts weinigen die tijd hadden voor mijn emoties en die hiernaar konden luisteren, kwamen met adviezen waar ik op dat moment nog niks mee kon. Iedere dag stond ik ’s morgens huilend onder de douche en hoopte ik dat een vrachtwagen van links mij precies in de bestuurdersstoel zou raken. Weg. Licht uit, licht aan. CTRL-ALT-DELETE.

Tot dat ik begreep dat die hardnekkige wens om dood te gaan, eigenlijk een hartstochtelijke kreet van mijn binnenste was, om een leuk leven te gaan leiden. Het werd tijd dat ik mezelf ervan overtuigde, dat ik 17 jaar geïnvesteerd had in iets waar ik zelf helemaal niet blij van werd. Mijn werk, mijn dagritme, mijn liefdes, mijn inkomen… ik geloofde dat ze bij me hoorden, maar ik bleek te geloven in een leugen.

Nu heb ik gemakkelijk praten. Mijn leven gooide zichzelf om, ik luisterde en volgde mijn intuïtie in plaats van mijn verstand en het bracht me naar Zuid-Afrika met de liefste man van de wereld. Geen 9-tot-11-uur-’s-avonds(!)-baan meer. Geen mensen meer om me heen, die vanalles van me konden stelen en recht in mijn gezicht konden liegen alsof het gedrukt stond. Heel soms doet het nog wel eens pijn, wanneer ik het beschouw als verlies en verraad. Maar zo beschouw ik het liever niet. Levenslessen komen niet altijd met rozengeur en maneschijn en ik neem het mezelf tot op de dag van vandaag nog wel eens kwalijk, dat ik zo stom heb kunnen geloven in een luchtkasteel. Maar die gedachtes maken me alleen maar dankbaarder voor het leven dat ik nu heb.

Dankbaar voor het leven komt van binnenuit.

Ooit riep ik voor de klas: “Ik ga een boek schrijven over ‘de bullshit in je brein”. Nu, zeker 10 jaar later, valt het kwartje van dit boek pas. In ons hoofd zit vooral bullshit. Onzin. Waanideeën. De waarheid zit niet verpakt op een plek waar je met je spreekwoordelijke pet bij kunt komen, maar in ons onbewustzijn. Jouw waarheid, en die van mij, zit verpakt in je hart, in je DNA, of waar dan ook op een plek, waar je bewust niet bij kunt. Met opzet, want dat maakt het leven avontuurlijk. Een ontdekkingsreis, waarbij je je hart volgt naar ervaringen bij leven en welzijn, die je plezier en enthousiasme verschaffen.

Niemand wees JoAnna op die plek, weet ik met zekerheid te stellen. Niemand navigeerde haar op de juiste manier op die reis. Ik ken haar niet, ze was vast heel aardig, maar bij gebrek aan filosofische kennis over de zin van het leven en de schoonheid ervan, slaan psychologen en psychiaters nog altijd de plank gruwelijk mis, wanneer het aankomt op behandeling van depressie, jeugdtrauma en de gevolgen van mishandeling en misbruik. Alleen al de termen die ik noem, geven blijk van een totaal verkeerde voorstelling van zaken.

Maar nu begeef ik me op glad ijs. Mijn volgende opmerking gaat veel mensen boos maken.

Depressie, jeugdtrauma, mishandeling en misbruik zijn evenementen die je samen met de dader of daders manifesteert. Op bewust niveau kies je er niet voor, maar op spiritueel niveau bestel je deze gebeurtenissen. Willens, maar niet wetens, zeg maar. En wat we depressie noemen, of in mijn geval burn-out, was mijn binnenste levensdruppel, die na jaren ellende aan de noodrem trok en riep: ‘EN NU GA JE IETS ANDERS DOEN!’ Depressie, burn-out en trauma’s zijn zo’n beetje de mooiste signalen die je vanuit je binnenste mag ontvangen, als levend wezen. Ze wijzen je dia-positief op de zin van het leven: “Geniet in vrede, liefde en harmonie!”

Iedere dag stond ik ’s morgens huilend onder de douche en hoopte ik dat een vrachtwagen van links mij precies in de bestuurdersstoel zou raken.

En nu zul je zeggen: “Maar misschien was dat voor JoAnna echt helemaal nergens te vinden.” Wanneer je nagaat hoe groot de wereld is, hoeveel verschillende plekken en oorden er zijn en hoeveel prachtige, schitterende liefdevolle en respectvolle mensen er, naast een paar hufters, op deze aarde rondlopen, dan is ‘nergens’ misschien wel het gevolg van ‘niet goed genoeg gezocht’. Dat klinkt weer als een verwijt, maar het is aan een hulpverlener om een patiënt of cliënt te helpen blijven zoeken. En te wijzen op de overtuigingen, die jouw beeld steeds maar blijven vertroebelen en jouw hormonen overhoop gooien, waardoor je langzaamaan gaat geloven dat ‘de dood’ de rust geeft, waar je zo naar verlangt. De dood is echter een harde reset zonder een weg terug. Je neemt geen kennis mee van vandaag of gisteren en je wordt blanco, kwetsbaar en hulpeloos opnieuw geboren om het weer helemaal van voren af aan opnieuw uit te zoeken. Het enige dat je zeker weet, is dat comfort en genot je goed doen voelen, dus daar ga je weer. Op zoek naar…

“What doesn’t kill you makes you stronger.”

Het maakt dus niets uit!

Nee, het maakt niets uit dat JoAnna er nu niet meer is en al dan niet binnenkort opnieuw begint aan een levensreis in een ander lichaam. Het kan die druppel water geen zak schelen hoe vaak hij uit die oceaan ontsnapt en er weer in opgenomen wordt. Sterker nog, ik vermoed weleens dat ‘zo vaak mogelijk’ misschien wel de wet is.

Het gaat mij om de hel op aarde die JoAnna al bijna haar hele leven heeft moeten doorstaan, zonder dat er iemand was die haar de weg wees naar geluk. Die haar thuis weghaalde of beschermde. Die haar het onderscheid leerde tussen ‘herinneringen van vroeger’ en ‘ervaringen van vandaag’. Die haar wees op alle signalen in haar lichaam, alle spontane gebeurtenissen en gevoelens, die haar lieten zien hoe leerzaam, mooi, prachtig, avontuurlijk het leven is en hoe ze hier terecht is gekomen om het leven te vieren. Niet voortijdig te beëindigen. 

De Kerk heeft ooit verzonnen dat in het hiernamaals de keuze wordt gemaakt tussen hemel of hel. Wat een onzin is dat. De keuze tussen hemel en hel heb je hier en nu te maken en JoAnna belandde in een hel. Niet vrijwillig. Ze zocht hulp, ze wilde eruit, ze wilde geluk, ze wilde blijdschap en ze wilde genieten, maar geen hulpverlener was in staat om haar daarbij te helpen zoeken. Die hulpverleners gingen steeds weer terug naar de pijn, maar je vindt de oplossing niet in de oorzaak. Al zoek je nog zo vaak en zo lang.

“Dat valt niet op te lossen met een wandeling, zoals ik vaak als advies kreeg.”

“Ik heb nooit gedacht dat mijn problemen op te lossen zijn, daarvoor zitten ze veel te diep.”

“Door over mijn trauma’s te praten, raakte ik steeds weer in een enorme neerwaartse spiraal.”

“Ik heb zelf nooit de juiste hulp gekregen voor mijn problemen, misschien dat daar die behoefte vandaan komt om iets voor anderen te doen.”

[Bron: Andc]

Het water was door alle omstandigheden net iets te troebel geworden om voor een simpele academisch opgeleide psycholoog doorheen te kunnen kijken. Ik beweer niet, dat ik JoAnna had kunnen redden, geenszins. Ik ben ook niet in mijn eentje door de periode 2017-2018 heen gekomen. Daar waren drommen mensen en ervaringen voor nodig. Maar ik bleef diep van binnen hardnekkig geloven in het levensgeluk, omdat ik het ook bij anderen zag. “Het is er universeel, dus daarom ook voor mij.” Dat bizarre geloof hield me op de been en zorgde er mede voor, dat het licht weer langzaam aanging zonder ooit volledig gedoofd te zijn geweest.

En misschien raakt dit verhaal me wel, omdat het ook een beetje over mij gaat. Maar ik bewerkstelligde een andere afloop.

Vier het leven!

Igor van Kaam

JoAnna doofde op 23 januari 2023 haar eigen licht.

Voetnoot:

Lees hier het verhaal van JoAnna zelf. Lees het met je eigen ogen en bedenk eens wat jij zou doen in haar schoenen. En lees het dan nog eens met het onderscheid tussen ‘wat je gelooft dat waar is’ en ‘welke signalen JoAnna kreeg, maar miste, om ook het levensgeluk te kunnen ervaren’. Ik vind er veel, maar helaas keken de zorgverleners niet goed mee.

https://www.andc.tv/body-en-mind/PRM-joanna-krijgt-op-23-januari-euthanasie-ik-ben-euforisch

Enkele signalen die mij opvallen:

  • “Ondanks het verdriet om mijn dochter, verkeer ik in een heel euforische staat sinds ik een datum en tijd van overlijden heb. Het einde is echt in zicht, mijn sterven is concreet.” Blijkbaar was de toestemming om te mogen sterven voldoende om zich euforisch te mogen voelen.
  • “En de verwarming stond ook gewoon de hele dag aan. Fuck it, ik ga toch dood. Ik wilde nog wel een beetje lekker leven.” Hieruit blijkt een levensdoel: ‘een beetje lekker leven’.
  • “Ik heb altijd in mijn hoofd gehouden: als ik kom te overlijden, wil ik in staat zijn om iedereen te vergeven.” JoAnna’s wens is ‘vergeving’, maar daarvoor moet in haar overtuiging eerst aan een belangrijke voorwaarde worden voldaan, namelijk de dood in de ogen kijken.
  • “Ik was lange tijd bang dat ik niet in de hemel zou belanden als ik zelf een einde aan mijn leven zou maken, maar daar heeft een dominee me gerust in gesteld.” Hieruit blijkt wederom een waarde van JoAnna: een hemels leven leiden. Welke criteria zou ze daarvoor gehad hebben?
X