Zij die graag de macht over de wereld hebben
En haar willen beheersen
Zullen hierin nooit slagen
De wereld is heilig
En niet beïnvloedbaar
Wie haar beïnvloedt vernietigt haar
Wie haar wil vasthouden, verliest haar.
Sommigen zullen leiding geven, anderen zullen volgen
Sommigen stralen warmte uit, anderen zijn koud en kil
Sommigen zijn sterk, anderen zijn zwak
Het één komt, het ander gaat.
Daarom begint een wijs mens nooit aan het buitengewone,
Het bovenmatige
En het buitensporige.
Lao-Tzu
De laatste dagen van december. Het is het einde van het jaar 2021. Gewoonlijk de tijd om terug te kijken op de voorbije vier seizoenen, maar dat lukt niet zonder ook 2020 mee te nemen in de ‘algemene beschouwingen’. Want 2020 en 2021 zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden door dat ene woord: corona.
Sinds maart 2020 is ons land in de houdgreep genomen door de overheid, om ons schijnbaar te beschermen tegen wat toen nog een levensgevaarlijke ziekte zou zijn: Covid-19. De modellen voorspelden dat 2 tot 3% van de bevolking zou overlijden; een half miljoen mensen in Nederland. De stad Eindhoven en Tilburg bij elkaar en dan nog een paar omliggende dorpen. Ik denk dat we elkaar de hand mogen schudden als we tijdens het toespraak vanuit het Torentje een beetje van onze onschuld verloren en behoedzamer en bewuster zijn gaan leven.
Terugkijkend
Terugkijkend op de afgelopen twee jaar blijkt dat in de verste verste geen 3% van Nederland is overleden. De covidcijfers overstijgen die van de griepgolven in 2016, 2017 of 2018 nauwelijks. De een roept dat dat dankzij de maatregelen komt. De ander weet zeker dat deze niet of nauwelijks effect hebben gehad. Hoe dan ook; de griepgolven van de afgelopen vijf jaren lopen min of meer synchroon aan elkaar. Wat er wel veranderd is zijn twee belangrijke dingen die mij diep geraakt en veranderd hebben.
Kwijt
Allereerst ben ik het vertrouwen in de overheid volkomen verloren. Ik mag aannemen, wanneer je slachtoffer bent van de toeslagenaffaire rondom kinderopvang, dat je vertrouwen in de overheid al eerder weg was, maar mijn vertrouwen ging te paard vanaf het moment dat we van lockdown naar lockdown huppelden, de overheid zich op de borst klopte dat zij het virus in de zomer verslagen had, terwijl ik nog steeds naar eenzelfde grafiek als de jaarlijkse griepgolf zat te kijken.
Of je mijn visie op corona deelt of niet, ik kan je verzekeren dat het pijnlijk, zo niet traumatisch was om te ontdekken dat onze overheid, de mensen aan wie wij gezag en macht hebben overgedragen om voor ons te zorgen, niet te vertrouwen is. Dat zij A zeggen en B doen, waarbij ze C verzwijgen en D omdraaien, zodat we niet weten dat we van A naar E hadden gekund en B totaal de verkeerde bestemming was. Als je begrijpt wat ik bedoel.
Of hoe het me op begon te vallen dat overheid en media en social media hetzelfde liedje gingen zingen en dus achter de schermen nauw samen moesten werken. Natuurlijk had ik dat begrepen, wanneer de waarheid gedeeld werd en de leugen ontkracht, maar in 2020 en 2021 was het nu juist andersom.
Mijn vertrouwen in de medische wetenschap stond al op scherp. Wanneer je keer op keer mensen in enkele sessies van jarenlange allergieën af helpt, vraag je je af waarom er überhaupt histamine-remmers verkocht worden, maar je haalt de woede van artsen op je hals wanneer je het tegendeel beweert van waar zij twintig jaar voor gestudeerd hebben. En ik begrijp dat nog ook.
“De ontdekking dat de overheid niet te vertrouwen is, raakte mij diep.”
Pijn
Het doet me tot op de dag van vandaag nog zoveel pijn om te zien hoe mensen dingen voor waar hebben aangenomen die op zijn zachts gezegd de grootst mogelijke onzin zijn en die ze ook nooit geloofd hadden, als ik het was geweest die het hen verteld had. Hoe ik dat weet?
Wel, als NLP-trainer ben ik gewend om te dealen met mensen die beweren dat NLP onzin is, omdat het niet ‘evidence based’ is. Ik weet hoe het voelt om keer op keer geweldige resultaten bij cliënten te bewerkstelligen en door buitenstaanders te worden beschimpt alsof ik Jomanda ben, of Klazien uut Zalk, het kruidenvrouwtje.
Hoe blij waande ik me, dat ik dit keer beschikte over ‘evidence based’ wetenschap. En wat gebeurde er? Mensen werden fantasieën en uit de duim gezogen angstmodellen voorgeschoteld en omdat het de overheid en het immer betrouwbare NOS-journaal waren, geloofden zij het allemaal. Dat volksverlakkerij zo gemakkelijk was had ik nooit durven bevroeden. Het bleek niet de wetenschap te zijn, maar datgene wat het beste past bij wat mensen al geloven.
En daarmee is wederom een NLP-aanname bevestigd: ‘Onze waarneming (en datgene wat we voor waar aannemen) is bedoeld ons wereldbeeld in stand te houden.’
Dubbel pijn
In de hoop ten volle serieus genomen en op waarde geschat te worden door mijn vrienden en familie deelde ik mijn ‘evidence based’ data natuurlijk het eerste met hen. Maar al snel vertrokken hun gezichten, verstomden onze gesprekken en na verloop van tijd kreeg ik het zwijgen opgelegd. Gelukkig ontstond er aan de andere zijde een sociale bubbel van mensen die dezelfde ‘evidence based’ wetenschap deelden, maar ja… van die mensen hield ik niet oprecht. De meeste kende ik niet eens.
De pijn van het afgelopen jaar was dus niet alleen mijn verlies in vertrouwen in de overheid, maar ook het levensgrote dilemma: ‘Ga ik liegen tegen mezelf om mijn vrienden en familie te vriend te houden? Of blijf ik trouw aan mezelf en wacht ik maar af wie er overblijven?’ Omdat mijn levensmotto luidt: ‘Ik leef mijn eigen leven’ was die keuze snel gemaakt, maar desondanks niet minder hartverscheurend pijnlijk.
Slapeloze nachten heb ik ervan gehad. Vrienden, die graag met je afspreken, graag in je nabijheid zijn, sommigen al meer dan 20 jaar of langer, nemen je blijkbaar totaal niet serieus als het aankomt op jouw werk, jouw werkervaring en jouw kennis van zaken of die van anderen. ‘Hoe hebben zij mij al die tijd gezien?’, vraag ik me soms af. Naar het antwoord kan ik alleen maar gissen, maar één ding staat vast; hoeveel ze ook van me houden, nog steeds, iets van me aannemen doen ze in ieder geval niet. En dat is hun goed recht; je mag iedereen voorzien van goede raad, maar niemand verplichten die ook op te volgen. ‘Iedereen leeft zijn eigen leven.’
Strandlopers
De verontwaardiging, de pijn, het dilemma, mijn gedachten en mijn gevoelens hebben één hartstochtelijke wens van mij en Marco in een stroomversnelling gebracht. Onze dromen achterna reizen en tenminste ooit in ons leven in het buitenland gewoond en gewerkt te hebben.
Komend voorjaar 2022 verhuizen we naar Kaapstad en daar blijven we tenminste een jaar of anderhalf permanent, waarna we zomers in Nederland en zomers in Kaapstad willen gaan combineren. We willen de seizoenen achterna reizen, zoals strandlopers op weg van de poolstreek naar de Afrikaanse savannen en weer terug.
Beter terúgkijken op somberheid dan somber vooruitkijken
Mijn lieve Marco verstaat de kunst van het ‘ieder zijn eigen leven laten leven’ tenminste een stuk beter dan ik. Of zoals een vriend laatst tegen mij zei: ‘Soms kun je beter niks zeggen, want dan hoef je ook minder te verdedigen.’
Met die gedachte kijk ik uit naar het komende jaar en mag ik in Zuid-Afrika leren dat het leven niet meer of minder is dan mijn eigen doen en laten. Dat ik mijn werk mag doen en me daarna terugtrek, zoals Lao-Tzu de mensen al heel lang wilde leren.
Ik kijk misschien somber terug op 2020 en 2021, des te zonniger kijk ik vooruit naar 2022. We gaan onze neus achterna en volgen ons hart. We gaan mee met de stroom en willen ons niet langer druk maken om verkeerde bochten en lastige rotspartijen die de stroom van het water beïnvloeden. Verkeerde bochten bestaan trouwens niet, want zonder eb geen vloed, zonder dag geen nacht en zonder dalen geen bergen.
De afgelopen twee jaren hebben bewerkstelligd dat er weer een aantal heilige huisjes gesloopt werden, maar ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat zij al langer op de nominatielijst voor sloop stonden. Het doet pijn ze te verliezen, maar het vertrouwen dat er iets beters voor in de plaats komt wint het dit jaar opnieuw.
Ik wens iedereen die dit leest een zalig kerstfeest en een heel gelukkig nieuwjaar.
Liefs, Igor van Kaam